Pamięć, cóż to takiego?
Pamięć,
jest to zdolność człowieka do rejestrowania (zauważania),
magazynowania (przechowywania) oraz odtwarzania (wydobywania)
informacji. Przyjęło się mówić, że najlepszym okresem do
rozwoju pamięci jest wiek przedszkolny oraz wczesnoszkolny.
Niestety, dzieci w tym wieku nie są wdrożone do wysiłku
intelektualnego i szybko się męczą. W chwilach nudy wolą sięgnąć
po telefon albo bajki. Pamięć ma to do siebie, że wymaga skupienia
na prezentowanym bodźcu. W bajkach co chwilę zmienia się obraz,
rozleniwiając młodego człowieka do konieczności skupienia się
przez dłuższy czas na konkretnym bodźcu. To mocno utrudnia
kształtowanie procesów pamięci. Wiek, w którym rozwój opisywanej
funkcji poznawczej jest najłatwiejszy, często jest wykorzystywany
na jego spowolnienie. Jako rodzice możemy w tym okresie pomóc
dziecku w rozwijaniu jego pamięci i koncentracji
lub zmarnować
ten potencjał.
Koncentracja, cóż to jest?
Koncentracja uwagi to zjawisko polegające na kierowaniu swoich myśli na interesujący bodziec. Koncentracja uwagi może nastąpić pod wpływem dobrowolnego, świadomego działania człowieka, który w konkretnej chwili kieruje swoją uwagę na wybrany przez siebie z otoczenia zakres lub na określone myśli. Wraz ze wzrostem koncentracji na określonym bodźcu lub myślach, następuje zjawisko oddzielenia percepcji od pozostałych zjawisk i ich ignorowanie.
W zależności od wieku dziecka, minimalny „zdrowy” czas skupienia się na jednej czynności jest różny. I tak dla dzieci przedszkolnych jest to od trzech do pięciu minut, natomiast dla dziecka wczesnoszkolnego to okres 15 minut.
Ćwiczenia rozwijające pamięć:
- Wymyśl słowo na… jest to zabawa do której nie potrzebujemy żadnych pomocy. Wystarczy usiąść z dzieckiem i ustalić zasady. Na przykład: wymyślamy słowa na literę „s”. W zabawie może uczestniczyć cała rodzina, a wygrywa ten, który wymyśli najwięcej słów. Poza ćwiczeniem pamięci (bo trzeba kontrolować, jakie słowa w zabawie już padły), dziecko jednocześnie rozwija swój zasób słownictwa. W zależności od wieku i poziomu rozwoju dziecka ćwiczenie można modyfikować. Przykładowo można umówić się, że wymyślamy słowa kończące się na określoną literę, lub że każde kolejne słowo zaczyna się od ostatniej litery poprzedniego. Jeżeli taka aktywność przypadnie do gustu twojemu maluchowi możecie wyliczać nawet przez dwie godziny!
- Znajdź różnice… kolejna zabawa, w którą można zaangażować całą rodzinę. Poproś malucha żeby wyszedł z pokoju na moment. W tym czasie pozostali uczestnicy zabawy zmieniają jakiś element w swoim ubiorze. Zadaniem dziecka, które wraca do pokoju jest odgadnięcie co się zmieniło. Zabawę można modyfikować i zamiast wprowadzać zmiany w ubiorze, można przestawiać przedmioty w pokoju (np. zamienić figurki miejscami, zabrać obrus ze stołu, schować poduszki itd…
- Kolory pamięci… osoby, które biorą udział w zabawie siadają w kółku. Każda kolejna osoba wymyśla jakiś kolor. Zanim jednak wypowie nazwę koloru, który ma na myśli powtarza kolejno kolory wypowiedziane przez poprzedników. Kółko jest zataczane tak długo, aż pierwsza osoba pogubi się w ciągu słów. Oczywiście zamiast kolorów można wymieniać przedmioty, nazwy miesięcy, dni tygodnia, miast czy państw.
- Gry typu Memory… są to gry planszowe, w których znajdziemy do kilkunastu obrazków w dwóch egzemplarzach. Ustawiamy karteczki obrazkiem do dołu i szukamy par. Każdy uczestnik kolejno odkrywa jedną kartę i jeśli nie pamięta gdzie znajduje się dla niej para pozostawia ją w tym samym miejscu. Gra toczy się tak długo, aż wszystkie obrazki zostaną odkryte. Jeśli nie macie takiej gry w swoim domu, nie martwcie się! Taką grę można wykonać samodzielnie, a wspólne szykowanie karteczek z obrazkami, będzie dodatkową okazją do wspólnie spędzonego czasu i rozwinie kreatywność dziecka.
Poza
grami i ćwiczeniami pamięci u dziecka okazuje się, że ważne jest
również puszczanie maluchowi muzyki. Naukowcy z McMaster University
w Kanadzie przeprowadzali badanie na grupie dzieci
w wieku od 4
do 6 lat. Pod uwagę brali ich zdolności poznawcze oraz pamięć.
Okazało się, że dzieci, które mają do czynienia z muzyką na co
dzień zdecydowanie lepiej wypadły w tym badaniu.
Ćwiczenia na koncentrację:
- Zabawa klockami JENGA… zabawa polega na układaniu wierzy z klocków. Każdą kolejną warstwę układa się w poprzek do poprzedniej. Kiedy wieża jest skończona, zadaniem uczestników gry jest wyciąganie pojedynczych klocków z powstałej wieży i dokładanie ich na samej górze. Zabawa trwa tak długo, aż budowla runie. Tego typu aktywność wymaga od uczestników wzmożonego skupienia i koncentracji, ponieważ najmniejszy, nieprzemyślany ruch może zawalić całą wieżę. Oczywiście przegrywa ta osoba, której się to przytrafi podczas wyciągania lub dokładania klocka.
- Podkreślanie liter lub słów… przygotujcie dla siebie i dla dziecka wydrukowany tekst. Weźcie do ręki zakreślacze i na czas podkreślajcie w tekście określone litery, na przykład wszystkie litery „z” lub wszystkie wyrazy „się”. Po upływie czasu policzcie komu udało się dostrzec więcej liter lub wyrazów i wspólnie sprawdźcie ile liter/wyrazów pominęliście.
- Czytajcie książki… bardzo ważne jest, by od najmłodszych lat wpajać w dziecku nawyk czytania. To bardzo rozwija nie tylko wyobraźnię ale również koncentrację. Poza zwykłym czytaniem możecie poprosić swoje dziecko, żeby po każdym skończonym rozdziale opowiedziało wam o tym co przeczytało. Dobrze żebyście również znali daną książkę, bo wtedy będziecie mogli zadać dodatkowe pytania. Jeżeli dziecko będzie gubiło watek, lub czegoś nie pamiętało, zachęćcie je do ponownego przeczytania danego rozdziału.
- Malujcie wspak… to bardzo dobre ćwiczenie, które wspomaga koncentrację i współprace obu półkul mózgowych. Rozłóżcie kartki do malowania, weźcie pisaki, kredki, farby, lub to czym wasz maluch najbardziej lubi malować i zacznijcie malować obiema rękoma. Prawa ręką (w przypadku osób praworęcznych) dziecko rysuje obrazek, a lewą ręką jego lustrzane odbicie. W przypadku starszych dzieci możecie zamiast obrazków zaproponować pisanie tą samą metodą pisanie słów.
Ćwiczenia na koncentrację i pamięć bardzo dobrze wspomagają rozwój dziecka. Pamiętajcie jednak, by dobrze obserwować swoje pociech, a jeśli jest coś co was niepokoi skonsultujcie taki temat ze specjalistą. Przykładowo problemy z koncentracją mogą być spowodowane niedoborami neuroprzekaźników w płatach czołowych (głównie dopaminy i noradrenaliny) i jest to zaburzenie neurorozwojowe. Oczywiście nie wpadajmy w panikę, ale miejmy na uwadze, że problemy z koncentracją i pamięcią dziecka mogą mieć różne źródła.
Informacje pobrane ze strony http://123madrzyrodzice.pl/cwiczyc-pamiec-dziecka-cwiczenia-pamiec-koncentracje-dla-dzieci/